Słuch i ubytek słuchu
Twoje życie, Twój świat, Twój słuch.
Dobry słuch jest tak bardzo ważny w naszym codziennym życiu, a jednak wiele osób z normalnym słuchem nie zastanawia się co to znaczy dobrze słyszeć. Rozmowa z przyjaciółmi, słuchanie dźwięków natury, cieszenie się muzyką lub usłyszenie ostrzegawczych sygnałów – wszystko to jest dla takich osób uznane za normalne.
Nasz słuch gra bardzo ważną rolę w tym jak odnosimy się do naszego otoczenia. Umożliwia tworzenie relacji i otwiera nas na całe bogactwo doświadczeń czuciowych. Jest również bardzo skomplikowany i niezwykle wrażliwy.
Poświęćmy mu zatem pełną uwagę…
Jak działa słuch:
Ucho jest zadziwiającym i niezwykle wprawnym organem, przeprowadzającym zdumiewające i wysoce skomplikowane zadanie słyszenia. Może rozróżnić spośród 7000 różnych tonów, umożliwiając mózgowi zlokalizowanie źródła dźwięków.
Ludzkie ucho składa się z trzech części – ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne.
Ucho zewnętrzne: składa się z małżowiny usznej zbierającej dźwięki z otoczenia i kanału słuchowego, którym przekazywane są one dalej.
Ucho środkowe: dźwięki w postaci fal akustycznych wprawiają w drgania błonę bębenkową oraz połączone z nią trzy małe kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko i strzemiączko), które przekazują dźwięki do ucha wewnętrznego.
Ucho wewnętrzne: węwnątrz niego znajduje się ślimak, w którym złożony system komórek rzęskowych zamienia drgania w impulsy elektryczne, a następnie przekazuje je do mózgu, gdzie rozpoznawane są jako dźwięki.
Ucho zewnętrzne: składa się z małżowiny usznej zbierającej dźwięki z otoczenia i kanału słuchowego, którym przekazywane są one dalej.
Ucho środkowe: dźwięki w postaci fal akustycznych wprawiają w drgania błonę bębenkową oraz połączone z nią trzy małe kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko i strzemiączko), które przekazują dźwięki do ucha wewnętrznego.
Ucho wewnętrzne: węwnątrz niego znajduje się ślimak, w którym złożony system komórek rzęskowych zamienia drgania w impulsy elektryczne, a następnie przekazuje je do mózgu, gdzie rozpoznawane są jako dźwięki.
Poniższy film demonstruje jak działa słuch:
Ubytek słuchu
Ubytek słuchu zwykle rozwija się powoli na przestrzeni lat, a jego efekty stają się widoczne stopniowo. Z tego powodu dotkniętym nim osobom może być trudno rozpoznać, że cierpią właśnie z powodu wady słuchu. Krewni, znajomi i współpracownicy są często pierwszymi osobami, które zdają sobie sprawę z tego, że coś jest nie tak.
Istnieją jednak jasne oznaki mówiące, że Twój słuch nie jest tak dobry, jak powinien. Być może masz trudności z rozumieniem rozmów telefonicznych? Twoja rodzina skarży się na poziom głośności, gdy słuchasz radia albo oglądasz telewizję? Śledzenie rozmowy w restauracji albo w hałasie ulicznym sprawia Ci problem? Często czujesz się wyczerpany rodzinnymi spotkaniami, bo słuchanie wymaga tak dużego wysiłku? Lepiej słyszysz, kiedy widzisz swojego rozmówcę?
A jednak im szybciej zrobisz coś w kwestii ubytku słuchy, tym lepiej. Nawet gdy słuch dopiero zaczyna się pogarszać, aparaty słuchowe pomagają utrzymać połączenia nerwowe w Twoim mózgu odpowiedzialne za słyszenie dźwięków otoczenia. Im bardziej odwlekasz decyzję o zakupie aparatów słuchowych, tym trudniej będzie się Tobie przyzwyczaić do nich, gdy w końcu zdecydujesz się na ich noszenie. I co ważniejsze – tym więcej stracisz z życia.
Możliwe skutki ubytku słuchu:
- Zmniejszona koncentracja
- Osłabione rozumienie mowy
- Problemy w komunikacji z innymi
- Pogorszenie pamięci
- Mniejsza chęć podejmowania nowych wyzwań
- Spadek wydajności pracy
- Poczucie wykluczenia i braku uznania ze strony otoczenia
- Poirytowanie, stres, depresja
- Wycofanie z życia społecznego, izolacja
Wada słuchu może wystąpić w każdej części ucha. Zaburzenia czynności ucha zewnętrznego lub środkowego mogą być zwykle skorygowane przy pomocy kuracji lub operacyjnie. Jednak ponad 80% wszystkich wad słuchu wywołują zaburzenia czynności lub uszkodzenia ucha wewnętrznego. Nowoczesne aparaty słuchowe mogą dziś zniwelować skutki większości uszkodzeń ucha wewnętrznego.
Nie ma jednak dwóch identycznych ubytków słuchu. Najczęściej osoby z wadą słuchu nie potrafią odróżnić wysokich tonów i piskliwych dźwięków oraz mają problemy ze słyszeniem takich odgłosów, jak szept, głosy dzieci czy śpiew ptaków.
Poniższy film pomaga zrozumieć ubytek słuchu:
Słyszenie obuuszne: co dwoje uszu, to nie jedno
Natura dała nam parę uszu nie bez powodu: słyszenie binauralne albo obuuszne pozwala nam zlokalizować źródło dźwięku. Umożliwia nam również skupienie się na tym, co chcemy usłyszeć, dzięki wyraźniejszemu i głośniejszemu postrzeganiu pewnych dźwięków, na przykład mowy, a ignorowaniu innych. Kilka najważniejszych procesów binauralnych to binauralna redundancja, binauralne wyciszenie (efekt „squelch” – uwydatnienia jednego istotnego źródła dźwięku) oraz binauralne kierunkowanie (słyszenie kierunkowe).
Binauralna redundancja
Gdy słyszymy obojgiem uszu, to tak, jakbyśmy słyszeli ten sam dźwięk dwa razy. Pomaga to naszemu mózgowi stworzyć lepszy obraz postrzeganego dźwięku. W przypadku ubytku słuchu, efekt ten jest znacząco zmniejszony. Noszenie dwóch aparatów słuchowych przywraca korzyści z binauralnej redundancji.
Binauralne wyciszenie
W sytuacjach, w których występuje zarówno mowa, jak i hałas, słyszenie obojgiem uszu pomaga naszemu mózgowi nadać mowie priorytet nad dźwiękami tła. Dzięki temu słowa wydają się głośniejsze, niż są w rzeczywistości. Ubytek słuchu sprawia, że efekt ten jest znacznie zredukowany. Noszenie dwóch aparatów słuchowych przywraca korzyści z binauralnego wyciszenia.
Binauralne kierunkowanie
W hałaśliwych sytuacjach, gdy wiele różnych dźwięków dochodzi do nas z różnych miejsc, słyszenie obojgiem uszu pomaga naszemu mózgowi wybrać jedno źródło dźwięku, które nas interesuje i skupić się na nim. Ubytek słuchu znacznie zmniejsza ten efekt. Noszenie dwóch aparatów słuchowych przywraca korzyści z binauralnego kierunkowania.
Podejmij działanie już teraz
Dopiero gdy nasz słuch znacznie się pogarsza, zdajemy sobie sprawę z tego, jak ważne w naszym codziennym życiu jest dobre słyszenie. I jak bardzo nam go brakuje, gdy już nie słyszymy poprawnie.
Ubytek słuchu to proces stopniowy
Ubytek słuchu jest zwykle procesem stopniowym, postępującym przez lata – tak wolno, że czasem nie zauważamy od razu jego negatywnych skutków w naszym życiu.
Nieleczony ubytek słuchu wpływa na nasze życie
Trudności w komunikacji z rodziną, znajomymi i współpracownikami prowadzą do poirytowania, stresu, izolacji, a nawet depresji.
Im szybciej, tym lepiej
Im wcześniej prawidłowo dobierzemy aparat słuchowy, tym lepiej, nawet jeśli mamy jedynie niewielki ubytek słuchu.
Ćwiczenie mózgu
Kiedy dzięki aparatom słuchowym znów słyszysz dobrze, mózg jest stymulowany, co pozwala zachować sprawność umysłową.
Bierz więcej z życia
Jakość życia wzrasta, czego skutkiem są nieograniczone interakcje społeczne i komunikacja interpersonalna.
Dobre słyszenie ma wiele pozytywnych skutków. Badania pokazują, że ogromna większość osób noszących aparaty słuchowe jest bardzo lub ogromnie zadowolona ze swoich aparatów. Doświadczeni użytkownicy potwierdzają, że zarówno ich relacje społeczne, jak i fizyczne i psychiczne samopoczucie, znacznie się poprawiły. Czują się sprawniejsi i bardziej przygotowani do nowych przedsięwzięć.
Otwórz się na nowe doświadczenia słuchowe. Poprawi to jakość Twojego życia.
Zaburzenia słuchu i ubytek - FAQ
Pogorszenie słuchu, uczucie zatkania, przytłumione ucho, szumy, dudnienie, dzwonienie… istnieje wiele różnorodnych zaburzeń słuchu, mających różne podłoże, stopień zaawansowania, możliwości wyleczenia.
Główne klasyfikacje zaburzeń słuchu, uwzględniają m.in.
- Stopień utraty słuchu: ubytek lekki, średni, głęboki, resztki słuchowe, głuchota.
- Miejsce uszkodzenia bądź występowania dysfunkcji: przewodowe, odbiorcze, mieszane.
- Zaburzenia wynikające z wad wrodzonych lub nabyte.
- Niedosłuch przewodzeniowy, w którym uszkodzenie lub dysfunkcja dotyczy struktur odpowiedzialnych za mechaniczne przewodzenie fali dźwiękowej z otoczenia do receptora słuchowego (patologia przewodu słuchowego zewnętrznego, błony bębenkowej łańcucha kosteczek słuchowych).
- Niedosłuch odbiorczy, czuciowo-nerwowy dotyczy uszkodzeń komórek czuciowych w ślimaku uchu wewnętrznym.
- Niedosłuch typu centralnego, określający problemy z przekazywaniem sygnałów przez nerw słuchowy do mózgu.
- Niedosłuch mieszany występujący przy jednoczesnym uszkodzeniu struktur ucha środkowego i wewnętrznego.
Problemy z prawidłowym odbiorem otaczających dźwięków mogą mieć przeróżne podłoże, od zamknięcia światła przewodu słuchowego przez czop woskowinowy, urazy, stany zapalne, po guzy złośliwe.
Najczęściej wymieniane przyczyny zaburzeń słuchu:
- Wady wrodzone,
- Urazy akustyczne,
- Zaburzenia krążenia,
- Zatrucia lekami,
- Choroby alergiczne, autoimmunologiczne,
- Choroby demielinizacyjne (stwardnienie rozsiane i in.),
- Zmiany degeneracyjne wynikające z wieku pacjenta.
Początki zaburzenia słuchu nie zawsze wiążą się z problemami ze zrozumieniem czyjejś mowy. Nierzadko pierwszymi symptomami mogą być: zawroty i bóle głowy, zaburzenia równowagi, uczucie zatkania – obecności ciała obcego w uchu, szumy, dzwonienie, dudnienie, tętnienie. W przypadku nasilających się objawów utrudniających codzienne funkcjonowanie należy bezzwłocznie udać się na konsultację specjalistyczną.
Szanse wyleczenie ubytku słuchu zależą bezpośrednio od jego przyczyny. Jeśli pogorszenie słuchu wynika np. z nagromadzenia się czopu woskowiny, to jego usunięcie powinno przynieść znaczącą poprawę. Podobnie w przypadku problemów ze słuchem towarzyszących różnych schorzeniom, Zdarzają się jednak sytuacje trwałego uszkodzenia słuchu: wrodzonego lub nabytego w wyniku powikłań chorób, urazów itp. Współczesna medycyna, wykorzystująca m.in. innowacyjne aparaty słuchowe, pozwala znacząco poprawić jakość życia osób z niedosłuchem.
Zgodnie ze stosowanymi w Polsce normami WHO z 1997 roku, wyróżnia się następujące stopnie ubytku słuchu:
- 0 - 25 dB – norma słyszenia/brak uszkodzenia słuchu lub małe problemy, pełne słyszenie szeptu,
- 26 - 40 dB - lekkie uszkodzenie słuchu,
- 41 – 60dB – umiarkowane uszkodzenie słuchu,
- 61 – 80 dB – znaczne uszkodzenie słuchu,
- Głębokie uszkodzenie słuchu.
- Klasyfikacja wg BIAP nieznacznie różni się od powyższej:
- 0 – 20 dB – norma słyszenia,
- 21 – 40 dB – lekki ubytek słuchu,
- 41 – 70 dB – umiarkowany,
- 71 – 90 dB – znaczny,
- Powyżej 91 dB – głęboki ubytek słuchu.
Zaburzenia w słuchu są niebywale subiektywnym odczuciem i u każdego pacjenta mogą przybierać różną formę. Mogą towarzyszyć im szumy, dudnienie, tętnienie. Przyjmuje się jednak pewne standardy słyszenia. Osoby z lekkim niedosłuchem mogą mieć problem z usłyszeniem szeptu, jednak powinny rozumieć słowa mówione normalnym głosem z odległości 1 metra. Przy umiarkowanym uszkodzeniu słuchu normalny głos już nie wystarcza, jednak usłyszą podniesiony ton z odległości 1 metra. Znaczne uszkodzenie słuchu to sytuacja, gdy pacjent słyszy jedynie niektóre słowa wykrzykiwane wprost do ucha.